رویدادهای فناورانه ابزاری برای تکامل فناوری
به گزارش پردیس هوش مصنوعی و نوآوری دیجیتال ایران، در منظومه تحول‌محور فناوری‌های نوظهور، رویدادهای فناورانه دیگر صرفاً محل نمایش فناوری یا انتقال دانش دانشگاهی نیستند، بلکه در نگاه آینده‌نگر، به ابزاری برای هدایت فناوری در مسیر تکامل خود تبدیل شده‌اند.
این رویدادها همچون نقاط عطفی در مسیر رشد فناوری عمل می‌کنند که می‌توانند آن را از مرحله‌ای به مرحله‌ای بالاتر سوق دهند. بر پایه رویکردهای نوین آینده‌پژوهی، فناوری‌ها در سه محور اصلی قابل تحلیل هستند، سطح بلوغ، میزان اهمیت راهبردی و گستره تأثیرگذاری بر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی یا امنیتی. در چنین چارچوبی، طراحی هر رویداد باید به‌گونه‌ای صورت گیرد که متناسب با جایگاه فناوری در این سه‌گانه تحلیلی باشد.
نخستین مرحله
زمانی که یک فناوری در وضعیت نوپدید و ایده‌محور قرار دارد و هنوز از فاز تحقیقاتی یا مفهومی فراتر نرفته، لازم است رویدادهایی برگزار شود که نقش هویت‌ساز، معناپرداز و گفتمان‌ساز برای آن فناوری ایفا کنند. در این مرحله، سمینارهای مفهومی، کارگاه‌های چشم‌اندازسازی آینده، مدارس تابستانه تخصصی برای نخبگان جوان، نشست‌های میان‌رشته‌ای در مرز علوم و همچنین همایش‌های تفکر آینده‌نگر از جمله مصادیق مؤثر به شمار می‌روند. هدف این رویدادها نه تجاری‌سازی، بلکه ایجاد ادراک و تحریک تفکر میان ذی‌نفعان علمی، دانشگاهی و ایده‌پردازان است.
مرحله میانی
زمانی که فناوری به آستانه شکل‌گیری نظام‌های کاربردی می‌رسد، باید رویدادهایی طراحی شود که ظرفیت حل مسئله واقعی، آزمون میدانی و ترکیب نهادهای گوناگون را فراهم آورد. در این مرحله، برگزاری اردوهای طراحی فناورانه، بوت‌کمپ‌های تخصصی، رویدادهای حل مسئله، رقابت‌های نوآوری، هکاتون‌های صنعتی، نمایشگاه‌های فناوری کاربردی، فضاهای آزمون فناوری در میدان واقعی (مانند آزمایشگاه‌های زنده یا پایگاه‌های نوآوری صنعتی) و نشست‌های تأمین مالی مخاطره‌پذیر از جمله مصادیق بارز هستند. این نوع رویدادها، پل میان دانشگاه، صنعت و دولت را فعال کرده و زمینه گذار فناوری از نمونه‌سازی آزمایشگاهی به نمونه‌سازی صنعتی را هموار می‌کنند.
مرحله پیشرفته
جایی که فناوری به سطحی از بلوغ و نفوذ ساختاری رسیده و قابلیت تأثیرگذاری در سطح سیاست‌گذاری، مقررات‌گذاری یا صادرات فناوری را پیدا کرده است، رویدادها باید ماهیتی سیاست‌ساز، تنظیم‌گر و راهبردی بیابند. در این مرحله، برگزاری کنفرانس‌های ملی نوآوری، مجامع تنظیم‌گری در حوزه فناوری‌های نوظهور، اجلاس‌های سطح بالا با حضور نهادهای حکمرانی و تنظیم‌گری، نشست‌های تدوین استانداردهای ملی و بین‌المللی، مجامع صادرات فناوری و کنفرانس‌های دیپلماسی فناوری از جمله اقدامات کلیدی محسوب می‌شوند. چنین رویدادهایی نقش تعیین‌کننده در مشروعیت‌بخشی به فناوری، صدور آن به بازارهای جهانی و شکل‌دهی به سیاست‌های ملی بازی می‌کنند.
در نهایت، آنچه یک رویداد فناورانه را اثرگذار و آینده‌ساز می‌کند، هم‌راستایی آن با مرحله‌ای است که فناوری در آن قرار دارد. هر رویداد باید بر پایه شناخت دقیق از مرحله بلوغ فناوری، گستره تأثیر اجتماعی و میزان فوریت راهبردی آن طراحی شود. در این رویکرد، رویداد تنها بازتاب حال نیست، بلکه بستری برای ساخت آینده، ترکیب ظرفیت‌ها و تثبیت مسیر تکامل فناوری در زیست‌بوم ملی است.