عربستان و پروژه معماری قدرت در عصر هوش مصنوعی

به گزارش گروه آینده پژوهی پردیس هوش مصنوعی و نوآوری دیجیتال ایران، عربستان سعودی با اعلام رسمی چهار توافق بزرگ با شرکت‌های NVIDIA، AMD، Amazon Web Services و Cisco وارد مرحله‌ای تازه از جاه‌طلبی فناورانه شده است. این توافق‌ها از دل شرکت HUMAIN، بازوی تخصصی صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان، به‌منظور توسعه زیرساخت ملی هوش مصنوعی شکل گرفته‌اند.

هدف این طرح، صرفاً خرید قدرت محاسباتی نیست. عربستان می‌کوشد به‌جای آنکه مصرف‌کننده‌ صرف فناوری باقی بماند، به یکی از قطب‌های تولید، آموزش و استقرار مدل‌های هوش مصنوعی در مقیاس جهانی تبدیل شود. این حرکت با «Vision 2030» هم‌راستا بوده و در تلاش است، هوش مصنوعی را به زیرساخت ملی تبدیل کند.

بومی سازی خدمات AI در عربستان

در همکاری با NVIDIA، قرار است ظرف پنج سال آینده، مجموعه‌ای از دیتاسنتر های عظیم با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات و مبتنی بر صدها هزار GPU سری Grace Blackwell ایجاد شود. در فاز نخست، یک ابرکامپیوتر با ۱۸٬۰۰۰ GPU مستقر خواهد شد. عربستان قصد دارد از پلتفرم Omniverse برای توسعه دوقلوهای دیجیتال در صنایع تولیدی، انرژی و لجستیک استفاده کند و زمینه‌ساز پیاده‌سازی صنعت ۴.۰ شود.

هم‌زمان، HUMAIN و AMD تا ۱۰ میلیارد دلار برای ساخت زیرساخت محاسباتی AI در مقیاس ۵۰۰ مگاوات سرمایه‌گذاری خواهند کرد. این پلتفرم، با بهره‌گیری از AMD Instinct GPU، EPYC CPU و ROCm، برای دسترسی آزاد و مقیاس‌پذیر در اختیار استارتاپ‌ها، دولت‌ها و شرکت‌ها قرار می‌گیرد. هدف این است که قدرت پردازش پیشرفته، تنها در انحصار کشورهای خاص باقی نماند.

همکاری با AWS نیز با هدف ایجاد یک AI Zone در عربستان برنامه‌ریزی شده است. در این منطقه، از UltraCluster برای آموزش و استنتاج مدل‌ها استفاده خواهد شد و خدماتی مانند SageMaker، Bedrock و Amazon Q در اختیار توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارها قرار خواهد گرفت. این منطقه، هسته مرکزی خدمات AI بومی عربستان خواهد بود.

در کنار این موارد، Cisco نیز با تمرکز بر ایجاد زیرساخت AI-Ready، امنیت داده و انتقال مهارت به توسعه‌دهندگان عربستانی وارد میدان شده است. این همکاری‌ها تنها به انتقال فناوری محدود نمی‌مانند بلکه بر ایجاد توان داخلی، آموزش نیروی انسانی و تقویت زیست‌بوم توسعه هوش مصنوعی متمرکز شده‌اند.

 تحلیل راهبردی 

حرکت عربستان، تنها یک پروژه فناوری نیست، بلکه طراحی یک قدرت حاکمیتی در عصر هوش مصنوعی است. عربستان با هوشمندی، به‌جای آنکه در رقابت مدل‌های آماده گرفتار شود، بر زیرساخت، داده، و مالکیت پلتفرم تمرکز کرده است. این همان جایی است که آینده‌ی قدرت در حال شکل‌گیری است.

در چشم‌انداز آینده، کشوری که به قدرت محاسباتی، مدل‌های حاکمیتی و داده‌ مستقل دست‌یابد، نه‌تنها بازیگر فناوری، بلکه معمار نظم دیجیتال جهانی خواهد بود. عربستان با HUMAIN، به‌دنبال ساخت چنین جایگاهی است.