
چین و هندسهای تازه در نبرد محاسباتی/ آغاز عصر ابررایانه مداری
به گزارش پردیس هوش مصنوعی و نوآوری دیجیتال ایران، با پرتاب ۱۲ ماهواره هوش مصنوعی در قالب پروژه «صورت فلکی سهجسمی»، چین ساخت نخستین ابررایانه مداری جهان را آغاز کرده است؛ زیرساختی متشکل از ۲٬۸۰۰ ماهواره که قرار است توان پردازشی آن به ۱٬۰۰۰ پتافلاپس برسد. این پروژه صرفاً یک گام فناورانه نیست، بلکه تلاشی استراتژیک برای عبور از معماری زمینمحور محاسبات و ایجاد قلمرویی مستقل در مدار است.
چین بهروشنی دریافته است که زمین، در حوزه پردازش و زیرساخت داده، میدان سلطه بلامنازع ایالات متحده است. زیرساختهای ابری، مراکز داده، استانداردهای انتقال و حتی مسیرهای ژئوپلیتیکی کنترلشده، امکان استقلال را محدود کردهاند. بنابراین، پکن در پاسخ تصمیم گرفته، میدان رقابت را تغییر دهد. قدرت محاسبه باید در فضایی بنا کند که قواعد آن از زمین صادر نشده باشند.
ابررایانه فضایی چین نهتنها از انرژی خورشیدی و ارتباطات لیزری بهره میگیرد، بلکه با جایدادن مدلهای زبانی در مدار، به سکوهایی برای تحلیل بلادرنگ، پردازش تصویر و بازنمایی شناختی از جهان تبدیل میشود. هدف تنها افزایش توان نیست، بلکه بازآرایی زنجیره ادراک و تصمیمسازی است؛ پیش از آنکه دادهها به زمین بازگردند، معنا در مدار شکل میگیرد.
بنابراین، این پروژه آغاز تغییری بنیادی در نظم دیجیتال است. انتقال حاکمیت محاسبه از زمین به فضا و چین، بهجای رقابت در چارچوبهای موجود، در حال بازتعریف قواعد بازی است.